Waterloo 2015: Alan Larsen in de rol van IJzeren Hertog
Aan de man die van zijn landgenoten de bijnaam ‘The Iron Duke’ (de IJzeren Hertog) kreeg (de bijnaam zou komen van de stalen luiken die hij voor de ramen van zijn huis liet plaatsen tijdens de betogingen in Londen in 1831) - de hertog van Wellington - zal tijdens de reconstructies voor de Tweehonderdste verjaardag van de Slag van Waterloo op 19 en 20 juni 2015 gestalte worden gegeven door Alan Larsen.
Deze 54-jarige historische evenementenadviseur en gepassioneerd ruiter uit het Britse Bolsover in Derbyshire is een fervent bewonderaar van de hertog. Hij beschrijft hem graag als de "grote overwinnaar van de Slag van Waterloo, die er altijd naar streefde het dodental bij zijn manschappen zo klein mogelijk te houden". Wellington zou trouwens op de avond na de Slag van Waterloo hebben gezegd: "Hoe zou ik, met zulke zware verliezen, de minste vreugde kunnen voelen bij mijn overwinning?"
Naast een voorliefde voor mooie pakken, historische dassen en raspaarden deelt Alan Larsen met Wellington ook eenzelfde gevoel voor humor en uitstekende paardrijkunsten.
Een beetje geschiedenis…
Arthur Wellesley – de toekomstige eerste hertog van Wellington – wordt op 30 april 1769 in het graafschap Meath in Ierland geboren. Deze Brits-Ierse edelman maakt eerst carrière in het leger en stapt daarna in de Britse politiek.
Wanneer hij Castlereagh vervangt op het Congres van Wenen, verneemt Wellington dat Napoleon erin geslaagd is het eiland Elba te verlaten en in Frankrijk de macht te heroveren. Op 29 maart 1815 verlaat Wellington Wenen om op 4 april in Brussel aan te komen. Hij voert het bevel over legereenheden uit Groot-Brittannië, Hannover en het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden. Blücher von Wahlstatt op zijn beurt staat aan het hoofd van het Pruisische leger.
Op 15 juni overnacht Napoleon in Charleroi. De hertog, verrast door deze demarche, denkt dat hij Napoleon bij Quatre-Bras in de gemeente Genappe zal kunnen tegenhouden. Om 5.30 uur staat Wellington op, ontbijt hij en geeft hij zijn laatste bevelen. Daarna om 7 uur bestijgt hij Copenhagen - het paard dat hem al jaren trouw dient – en vertrekt hij met zijn staf in de richting van Quatre-Bras. Op 16 juni rond 15 uur barst de strijd los.
Op 17 juni leidt het Pruisische leger een nederlaag, maar het is niet verslagen. De verliezen zijn groot, maar Wellington kan op geallieerde versterkingen rekenen. Op de ochtend van 18 juni scheert Arthur Wellington zich, knoopt een das om, trekt handschoenen, een donkerblauwe jas, een suèdeleren broek en laarzen aan en zet een steek op het hoofd. Hij weet dat hij de confrontatie met de Keizer moet aangaan, maar hij maakt zich niet druk: als hij moet sterven, dan kan hij maar beter als een elegant man sterven!
Hij rekent uiteraard op de hulp van de Pruisische troepen.
De bevelhebber van de geallieerde troepen gebruikt dezelfde tactiek als hij al eerder op het Iberische schiereiland had toegepast: hij stelt een linie infanteristen op aan de andere kant van de helling, uit het zicht en buiten het schietbereik van de vijand. Door het tijdverlies en de slechte communicatie van het keizerlijke leger slaagt Napoleon er niet in de geallieerde tegenstand op het plateau van Mont-Saint-Jean echt pijn te doen.
De Britten lijden zware verliezen en de toestand lijkt kritiek voor Wellington. Een groot aantal officieren van zijn staf is gewond of gesneuveld. Rond 18 uur valt het dorp Plancenoit bij Lasne in handen van de Pruisen, maar rond 19 uur wordt het door het Noordelijke Leger van Napoleon heroverd.
Rond 21.15 uur ontmoet de hertog van Wellington dicht bij de herberg La Belle Alliance in Plancenoit de oude maarschalk Blücher die de hertog tegemoet snelt met de woorden "Mein lieber Kamerad, quelle affaire!".
Om 21.30 uur stoppen de gevechten eindelijk en lijken ze in het voordeel van de Britten te zijn beslecht. Napoleon weet echter dat het voortbestaan van het keizerrijk op het spel staat en geeft zich nog niet gewonnen. De Pruisische versterkingen alarmeren de Franse troepen. Wellington geeft het geallieerde leger het bevel naar voren te stormen. Het Franse verzet breekt, de zege is voor de geallieerden. Rondom de hertog blijven projectielen neerkomen. Wanneer hem wordt gezegd dat hij zich te veel laat zien, antwoordt Wellington: "Dat maakt niets uit, de slag is gewonnen, mijn leven heeft geen belang meer".
Reconstructies over de hele wereld
Alan Larsen kan bogen op een ruime ervaring als op het historische reconstructies aankomt. Hij heeft onder andere in 2012 gestalte gegeven aan hertog Willem van Normandië bij de reconstructie van de Slag bij Hastings (1066), waar hij op het oorspronkelijke slagveld meer dan 100 Normandische ruiters heeft aangevoerd. Hij heeft ook al aan diverse grootschalige reconstructies in Frankrijk, Spanje, Tsjechië, Oekraïne, Zuid-Afrika en de Verenigde Staten deelgenomen.
"Ik heb de reconstructiemicrobe jaren geleden te pakken gekregen, toen ik 12 jaar oud was. Ik was gepassioneerd door oorlogsfilms, waaronder de film ‘Waterloo’. Deze voorliefde voor geschiedenis heeft mij nooit meer losgelaten", aldus Alan Larsen.
Alan Larsen leeft met hart en ziel voor zijn passie. Soms zelfs met gevaar voor eigen lijf en leden: "Tijdens die 35 jaar reconstructies te paard ben ik verschillende keren gevallen, heb ik paardenstampen geïncasseerd, ben ik meegesleurd, gekrabd, gebeten… maar nooit ernstig gewond geraakt! Een paar jaar geleden ben ik echter in de huid van een infanterist gekropen en toen ben ik geraakt door een per ongeluk afgeschoten laadstok van een musket die mijn hoofdslagader heeft opengereten! Ik mag van geluk spreken dat ik het heb overleefd".
Alan Larsen verwacht veel van de herdenkingen voor de Tweehonderdste verjaardag van de Slag van Waterloo: “Naast het spektakel en de indrukwekkende authenticiteit van deze reconstructies vormt dit evenement in mijn ogen een uitstekende gelegenheid om de duizenden mannen te herdenken die bij de slag om het leven zijn gekomen, en de vele paarden die erbij zijn gedood of gewond geraakt”.
Afspraak in juni, meneer de hertog!
